Buitenzorg

Buitenzorg ligt in het bosgebied aan de westkant van Baarn, even ten zuiden van kasteel Groeneveld. De buitenplaats bestaat grotendeels uit parkbos, met een slingerend padenpatroon en een slingervijver in landschapsstijl. Er is echter geen sprake van een in zijn geheel ontworpen landschapspark. De beplanting bestaat voornamelijk uit naaldbomen.

Het landhuis, dat dichtbij de weg is gesitueerd, heeft een kern van rond 1840. Opvallend zijn de in terracotta uitgevoerde decoraties boven de vensters uit omstreeks 1870. Rond die tijd werden ook de vleugels aan het middengedeelte toegevoegd; in 1900 werd op de linkervleugel een verdieping gebouwd, naar ontwerp van de Amsterdamse architect W. Hamer. Aan de rechterkant van het herenhuis staat een rentmeesterswoning van rond 1840.

Het koetshuis is omstreeks 1875 gebouwd en staat links van het landhuis. De dakruiter is voorzien van een klok. Sinds 1949 is dit voormalig landgoed eigendom van Scouting Nederland. 

Link met kolonialisme

"Villa Buitenzorg is van 1838 tot 1840 gebouwd in opdracht van Johanna Louisa van Tets (1778-1864), de derde vrouw van de in 1836 overleden jhr.mr. Joan Huydecoper van Maarsseveen (1769-1836). Zij stamde uit een Indische familie. Haar vader Arnold Adriaan van Tets (1738-'92) maakte carrière bij de VOC. Hij klom op tot opperkoopman. Haar moeder, Wilhelmina Jacoba Hartingh (1750-1813) was geboren, getogen en getrouwd in Batavia. Aan de Indische achtergrond van de weduwe dankt villa Buitenzorg haar naam. De naam Buitenzorg verwijst naar het buitenhuis of paleis van de gouverneur-generaal, de hoogste baas van de VOC in Azië. De eerste gouverneur-generaal die in 1745 in Buitenzorg, tegenwoordig Bogor, een groot buitenhuis liet bouwen was G.W. baron Willem van Imhoff. Batavia lag aan zee en was zeer ongezond (‘het kerkhof der Europeanen’). Geen wonder dat Van Imhoff zijn heil zocht in Buitenzorg, dat wat hoger lag, koeler was en daardoor ook wat gezonder dan Batavia. Het buitenhuis van Van Imhoff werd in 1809 en 1819 flink verbouwd en gerenoveerd. Nadat een aardbeving het buitenhuis in 1834 verwoestte, verrees in 1856 op dezelfde plek het ‘paleis’ dat we nu nog in Bogor kunnen zien. Dit gebouw deed tot 1949 dienst als ambtswoning van de gouverneur-generaal van Nederlands-Indië. Tegenwoordig is het een van de paleizen van de Indonesische president. De villa in Baarn lijkt helemaal niet op de opeenvolgende paleizen die in Buitenzorg/Bogor zijn gebouwd. Alleen de houten jaloezieluiken zijn bij Indische huizen vaker terug te vinden. De Baarnse villa was ook geen paleis maar werd sinds 1840 gebruikt als ‘bewaarschool voor arme kinderen’. Toch is er nog wel een band tussen dit Baarnse Buitenzorg en het Indonesische Bogor. De plaquette uit 1991 aan de achterkant van het koetshuis (nu het scoutingmuseum) herinnert aan de band tussen de scoutinggroepen in beide plaatsen."
Bron (deels ingekort): Baarn - Koloniaal erfgoed te voet

  • Type Kastelen en Buitenplaatsen
  • Regio provincie Utrecht
  • Plaats Amsterdamsestraatweg 51, 3744 MA Baarn, Nederland
  • Te bezoeken Deze organisatie is te bezoeken.